Afvallen een goede of slechte gewoonte?

Resultaat is een uitkomst van gewoonten

Veel van de resultaten waar we naar kijken, zoals het gewicht, zijn het resultaat van de gewoontes die daaraan voorafgaan. Bijvoorbeeld je bankrekening is een resultaat van je financiële gedrag. Een ander voorbeeld is de rommel in je huis is een gevolg van je schoonmaak- en opruim gewoontes. Hetzelfde geldt voor je gewicht, het is een resultaat van hoe veel je beweegt en hoe gezond je eet. Natuurlijk zijn er mensen die genetisch aanleg hebben om aan te komen maar voor de gemiddelde mens is overgewicht toch een gevolg van te veel zitten, te weinig bewegen en ongezond en te veel eten. Met andere woorden resultaten gaan de richting op van de gewoontes die we ontwikkelen.

Korte en lange termijn

Hoe komt het nu dat het zo lastig is om goede gewoontes te ontwikkelen? Dit heeft te maken met de beloning op korte- en lange termijn. Bij slechte gewoontes is de directe feedback vaak heel positief. Je neemt een lekkere zachte, zoete donut en voelt je direct meer ontspannen en gezellig. Op korte termijn word je beloond. Op lange termijn kan te veel suiker een schadelijke uitwerking hebben op je gewicht maar ook leiden tot diabetes en andere chronische ziekten.

Bij goede gewoontes is dit vaak omgekeerd. Als je weer voor het eerst gaat sporten is de eerste beloning: spierpijn, je voelt je onhandig en je bent best moe. Op langere termijn heeft veel beweging heel veel voordelen. Je blijft op gewicht, je voelt je energieker en de kans om chronische ziekten te ontwikkelen is vele male kleiner.

Het is deze mismatch tussen korte- en lange termijn beloning die het zo lastig maakt om goede gewoontes te ontwikkelen. De directe feedback van je lekker voelen doet je de volgende keer weer naar die donut grijpen. Terwijl de spierpijn, moe zijn en je onhandig voelen nu niet direct aanmoedigen om lekker weer thuis te gaan sporten of naar de gym te gaan.

De weg is belangrijker dan de bestemming

Als het doel 10Kg afvallen, dan is de weg ernaartoe gezonder eten en meer bewegen. Neem gezonder eten, dat is weer het gevolg van gezondere keuzen maken en vaak ook minder eten. Zoals selderie stengels en wortels in plaats van chips, en één keer opscheppen in plaats van twee keer etc. De weg ernaartoe betekent dat je kunt bij houden hoe vaak je in een dag gezonde keuzes hebt gemaakt en of je ook minder en beter hebt gegeten. Door daar aan het einde van de dag kort bij stil te staan en een lijstje te maken kun je zien welke verbeteringen je hebt gemaakt. Door te focussen op die verbeteringen en hier herhaaldelijk voor te kiezen bouw je langzaam een gewoonte van gezonder en minder eten op. Als beloning hierop komt het gewicht vanzelf.

We worden wat we willen zijn

Als je een sigaret aanbiedt aan mensen die stoppen met roken kun je soms twee reacties krijgen. De eerste is “nee bedankt ik probeer te stoppen met roken” de tweede is “nee bedankt ik ben een ex roker”. Welke van de twee zal het meest succesvol zijn met het blijvend stoppen met roken? Inderdaad degene die zichzelf een ex-roker noemt. Hetzelfde geld voor gezond eten en meer bewegen. Als je echt met volle overtuiging tegen jezelf zegt “ik wil een sporter zijn”, dan kun je je bij alle keuzes die er zijn afvragen wat zou een sporter doen en die keuzen maken. Een echte sporter gaat ook trainen als de zin wat minder is, een echte sporter wordt chagrijnig als hij/zij 4 dagen niet gesport heeft. Een echte sporter let op het gevoel en de vooruitgang niet per sé het resultaat van één training etc etc. Door een tijdlang consistent die keuzes te maken word je vanzelf een sporter, beweeg je meer en zal je dat zien op de weegschaal, maar ook hoe je eruitziet en voel je je een stuk beter.